9 / 68
Wymagania technologii
Jednym z głównych warunków zastosowania różnego
rodzaju technologii recyklingu bezpośrednio na drodze jest
odpowiednia nośność podbudowy, zapewniająca przenie-
sienie obciążeń od zwiększającego się ruchu pojazdów
ciężarowych. Dlatego też każda decyzja związana z re-
montem tymi metodami musi być poprzedzona dokład-
nym rozpoznaniem budowy istniejącej nawierzchni oraz
sprawdzeniem jej cech wytrzymałościowych i użytkowych.
Nie ma bowiem jednej, konkretnej recepty, uniwersalnej
dla każdej drogi, niezależnie od stopnia i rodzaju uszko-
dzeń. Istnieje dziś na rynku wiele firm specjalizujących się
w renowacji nawierzchni asfaltowych metodami recyklingu.
Bardzo ważny jest również proces nagrzewania
nawierzchni. Nie wolno dopuścić do ogrzewania niekon-
trolowanego, gdyż istnieje wtedy duże ryzyko znacznego
przegrzania warstw nawierzchni (tym samym następuje
nadmierne twardnienie asfaltu, a w konsekwencji spęka-
nie warstwy ścieralnej). Należy jednocześnie pilnować
odpowiednio równomiernego rozkładu temperatury
na całej ogrzewanej powierzchni, aby docelowo stwo-
rzyć warstwę o maksymalnie jednorodnym składzie i pa-
rametrach. Nierównomiernie ogrzana warstwa ścieralna
nie będzie mogła być spulchniona na całej powierzchni
na jednakową głębokość, co z kolei może prowadzić
do powstania sfalowań i nierówności po przejściu ma-
szyny. Zaleca się ogrzewanie nawierzchni do tempera-
tury ok. 110–150°C na szerokości min. 20 cm większej
niż szerokość spulchniania. Niektóre przepisy techniczne
dotyczące recyklingu na miejscu podają minimalne wy-
dajności cieplne nagrzewnic (najczęściej spotykane są
one w dokumentacjach i normach w USA).
Kolejną bardzo ważną sprawą jest ochrona przed
nadmiernym dymieniem podczas procesu ogrzewania
nawierzchni. Dzisiejsze maszyny posiadają szereg za-
bezpieczeń i systemów kontroli, jednakże mimo wszyst-
ko przed rozpoczęciem głównych prac remontowych
należy odpowiednio przygotować podłoże, czyli starą
warstwę ścieralną. Oznacza to przede wszystkim usunię-
cie plam olejów, smarów i niektórych zalew stosowanych
do uszczelniania spękań. W zależności od technologii
szkodliwe może być również pozostawienie istniejącego
oznakowania poziomego.
Nawierzchnie przeasfaltowane, gdzie istnieje duże
prawdopodobieństwo wystąpienia nadmiernego wy-
dzielania się dymu, a nawet zapalenia się asfaltu, nie
mogą być recyklowane na gorąco [2]. Nawierzchnie takie
zaleca się poddać metodzie recyklingu na zimno lub
sfrezować, a pozyskany destrukt wykorzystać w miarę
możliwości do produkcji nowego dywanika asfaltowego.
Środki recyklujące
Środki recyklujące są to przeważnie produkty węglo-
wodorowe o właściwościach fizycznych i chemicznych
odpowiednio dobranych w celu regeneracji starego as-
faltu i przywrócenia mu parametrów odpowiadających
współczesnym wymaganiom normowym [1]. Stosowa-
ne są różnego rodzaju nazwy dla tych produktów, np.
środki regenerujące, odmładzające czy modyfikujące.
W artykule posłużono się nazwą najczęściej stosowaną
w zagranicznych dokumentach normalizacyjnych i pu-
blikacjach naukowych.
Asfalt jest jednym z nielicznych materiałów używa-
nych w budownictwie drogowym, który po wielu latach
eksploatacji można regenerować poprzez chemiczną
modyfikację z odpowiednio dobranymi środkami recy-
klującymi, przywracając mu pierwotne, dobre parametry
lub nawet je poprawiając. Początkowo modyfikowano
stary asfalt głównie w celu poprawy urabialności podgrza-
nej i spulchnionej mieszanki, tak aby można było łatwo
i szybko poprawić jej profil. Z czasem zaczęto również
poprawiać cechy jakościowe asfaltu, tym samym polep-
szając parametry gotowej warstwy nawierzchni.
Pierwsze środki recyklujące stosowane na szeroką
skalę wyprodukowała w 1961 r. firma Shell [3]. Czasami
jako środek recyklujący używany jest też inny, bardziej
miękki asfalt. W tym przypadku użycie dodatkowego
specjalistycznego środka może okazać się zbyteczne,
nieprzynoszące większych korzyści.
Generalnie zaleca się dodawanie środka recy-
klującego szczególnie wtedy, gdy stara nawierzchnia
charakteryzuje się nadmiernymi spękaniami, wynika-
jącymi z występowania w jej składzie twardego asfaltu
o małej penetracji i wysokiej lepkości. Proces starzenia
się asfaltu jest nieunikniony i rozpoczyna się już na etapie
produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej w otaczarce
na wytwórni.
Fot. www.parementinteractive.org
d r o g i g m i n n e i p o w i at o w e
7
utrzymanie dróg