Do gminnej puli terenów komunikacyjnych wlicza się m.in. drogi gminne. Zasób ten może być powiększany nie tylko poprzez działalność inwestycyjną polegającą na zaprojektowaniu i wybudowaniu odcinka sieci drogowej na nieruchomości będącej we władaniu gminy, ale również poprzez inne przejawy aktywności transakcyjnej. We wskazanym zakresie wyróżnić można odpłatne i nieodpłatne nabywanie infrastruktury drogowej, przejmowanie dróg z inicjatywy gminy, albo na skutek aktywności innych podmiotów. Każdy z przejawów działalności inwestycyjnej ma swoją specyfikę, generującą określone korzyści i ryzyka.
Nieodpłatne przejęcie drogi
Przewidzianym w art. 9021 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: k.c.) trybem przeniesienia nieruchomości, nie wyłączając nieruchomości drogowych, jest jej nieodpłatne przekazanie. We wskazanej formule gminom zasadniczo proponowane jest przejęcie dróg wewnętrznych, które generują koszty po stronie właściciela, a nadto nie są atrakcyjne handlowo, co w sposób faktyczny wyłącza je z realnego obrotu rynkowego.
Przepis art. 9021 k.c. – w przeciwieństwie do uchylonego mocą wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2005 r., sygn. akt K 9/04, art. 179 k.c. – kreuje kontraktowy sposób przeniesienia własności nieruchomości, którego niewyłączalną cechą jest zgoda dwóch stron. W konsekwencji podmiot zainteresowany przekazaniem nieruchomości nie może wymusić na gminie jej przejęcia.
Materia nieodpłatnego przejmowania dróg przez gminy współkształtowana bywa przez uchwały organów stanowiących wydawane na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, zgodnie z którym to przepisem do rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Przedmiotowe akty regulują m.in. materię wymogów, jakie musi spełniać droga, aby organ wykonawczy mógł ją przejąć do zasobu gminnego.
[ . . . ]
Aby przeczytać artykuł w wersji elektronicznej, musisz posiadać opłaconą PRENUMERATĘ.