Przejazdy pojazdów nienormatywnych

Co oznacza pojęcie pojazdu nienormatywnego? Zgodnie z art. 2 pkt 35a ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.2012.1137 j.t.) jest to pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych, przewidzianych dla danej drogi w przepisach o drogach publicznych. Może to być też pojazd lub zespół pojazdów, którego wymiary bądź rzeczywista masa całkowita wraz z ładunkiem albo bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych w przepisach powyższej ustawy.

Określenie pojazdu jako nienormatywnego nie zależy więc od tego, czy przewozi on ładunek podzielny czy niepodzielny. Warunkiem wystarczającym do uznania pojazdu za nienormatywny jest spełnienie choćby jednej z wymienionych w art. 2 pkt 35a Prawa o ruchu drogowym cech pojazdu nienormatywnego. Może to być więc przekroczenie przez pojazd dopuszczalnego nacisku na oś bądź przekroczenie dopuszczalnych wymiarów lub masy rzeczywistej. Ustawodawca nie wymienił bowiem wśród wskazanych w art. 2 pkt 35a wspomnianej wyżej ustawy cech pojazdu nienormatywnego rodzaju przewożonego ładunku (podzielny, niepodzielny).

Jak wyznaczać trasy przejazdu?

Podstawowym warunkiem wyznaczenia trasy przejazdu pojazdu nienormatywnego jest stan techniczny drogi spełniający następujące wymagania:

• na drodze nie występują przełomy lub osuwiska;
• wysokość skrajni drogi lub drogowego obiektu inżynierskiego jest przynajmniej o 0,1 m większa niż wysokość pojazdu wraz z ładunkiem. W przypadku obiektu inżynierskiego dotyczy to każdego punktu obiektu w miejscu przejazdu;
• szerokość skrajni drogi lub drogowego obiektu inżynierskiego jest przynajmniej o 1,0 m większa niż szerokość pojazdu wraz z ładunkiem.

Elementy te powinny być spełnione niezależnie od wymogów konstrukcyjno-wytrzymałościowych, o których mowa poniżej, jako związane z samą możliwością przeprowadzenia bezpiecznego przejazdu transportu nienormatywnego.

Grunt to bezpieczeństwo obiektów

Ustawodawca przyjął, że transport nie może powodować przekroczenia bezpiecznego poziomu wytężenia materiału w konstrukcji nośnej drogowego obiektu inżynierskiego, określonego za pomocą następujących parametrów:

• w konstrukcji niosącej przęseł nie powstają siły wewnętrzne większe od wywołanych charakterystycznym obciążeniem, przyjętym do projektowania, zwiększonym o 30% lub
• w wyniku analizy sił wewnętrznych oraz naprężeń:
  • w stali konstrukcyjnej i zbrojeniowej – naprężenia główne nie przekraczają 2/3 wytrzymałości charakterystycznej stali,
  • w betonie zbrojonym i sprężonym – naprężenia główne nie przekraczają 2/3 wytrzymałości charakterystycznej betonu na ściskanie,
  • w betonie sprężonym – naprężenia rozciągające nie przekraczają wytrzymałości charakterystycznej betonu na rozciąganie,
  • w stali sprężającej – naprężenia trwałe nie przekraczają 1/2 wytrzymałości charakterystycznej stali.

Tego rodzaju regulacje wynikają między innymi z przepisów ustawy o drogach publicznych, która nakłada na zarządcę drogi obowiązek przeciwdziałania niszczeniu dróg przez ich użytkowników oraz niedopuszczania do przedwczesnego zniszczenia drogi, obniżenia klasy drogi, ograniczenia jej funkcji, niewłaściwego jej użytkowania oraz pogorszenia warunków bezpieczeństwa ruchu.

Organ właściwy do wydania zezwolenia powinien rozpatrywać spełnienie wszystkich wyżej wskazanych wymogów, gdyż sama fizyczna możliwość przejazdu nie może prowadzić do naruszenia konstrukcji. Z drugiej jednak strony spełnienie warunków wytrzymałościowych konstrukcji nie może być przesłanką wydania zezwolenia,