Kostka czy asfalt? Zalety i wady nawierzchni bitumicznych i brukowych

Nie ma prostej odpowiedzi na te pytania. Każda technologia ma swoje wady i zalety. Najprościej jest powiedzieć, że oczekiwane przez kierowców drogi mogą być z czegokolwiek, byleby były wytrzymałe i szybko je budowano. Zwolennicy nawierzchni asfaltowych od razu stwierdzą, że szybciej będzie, jeśli zastosujemy technologię dobrze znaną krajowym firmom drogowym. Z przeciwnej strony natychmiast pada argument, że Polski nie stać na taki wydatek i trzeba budować drogi trwalsze, odporne na koleiny, a więc z betonu. Każde z tych twierdzeń jest prawdziwe, ale tylko po części.

Wady kocich łbów

Zacznijmy od tego, jak asfalt w pierwszej połowie XX wieku zaczął wypierać bruk. Droga wyłożona kamienną kostką może być jednak bardzo trwała. W Polsce ciągle można wjechać na przedwojenne trakty z kostki granitowej, na których do dzisiaj nie było konieczności przeprowadzania poważniejszych napraw. Są w różnym stanie, ale ciągle jeżdżą po nich nawet duże ciężarówki. Kocie łby mają jednak dwie poważne wady, przez które kierowcy ich nie lubią. Po pierwsze przeszkadza nierówność nawierzchni, a po drugie łatwo wpaść na nich w poślizg, bo kamień nie wchłania wody i na jezdni podczas opadów pozostaje warstwa wilgoci. Jednak bruk z asfaltem przegrał przez zupełnie inny mankament – kostkę układa się wolno, a w czasach, kiedy trzeba było budować dużo dróg, lepsza, bo tańsza okazała się technologia, dzięki której jezdnie budowano szybciej.

Przeglądając najnowsze katalogi wyrobów firm zajmujących się produkcją betonowych kostek brukowych oraz przykłady zastosowań tego materiału w różnych miejscach miast, można dojść do wniosku, że oto zostało znalezione idealne rozwiązanie utwardzania nawierzchni komunikacyjnych, na które od dawna czekali zarówno drogowcy, jak i mieszkańcy. Nawierzchnie z drobnowymiarowych elementów betonowych w obszarach budowy dróg dojazdowych i lokalnych walczą o pierwszeństwo z nawierzchniami asfaltowymi. W artykule tym porównamy je i zastanowimy się nad wadami i zaletami obu z nich.

Kiedy kostka brukowa

Wibroprasowane elementy drogowe najczęściej mają dwie warstwy: dolną, bardzo wytrzymałą warstwę konstrukcyjną, i górną – tzw. fakturową – bardzo często barwioną lub z dodatkiem grysów. Warstwa dolna zbudowana jest z grubego kruszywa i pełni funkcję nośną, natomiast cienka warstwa fakturowa pełni rolę ochronną oraz estetyczną. Producenci tych elementów prześcigają się w coraz to nowych wzorach i kolorach.

Natomiast najbardziej popularne i zwykle stosowane ze względu na koszty są kształty Behaton i Unistone. Ich największą zaletą jest klinowanie się kostek pomiędzy sobą. Aby zwiększyć to klinowanie, niektóre typy można układać „w jodełkę”. Informacje na ten temat są bardzo rozproszone i często budzą wiele dyskusji i wątpliwości w środowiskach projektantów, firm wykonawczych, nadzoru inwestycyjnego i użytkowników. Częściowo zostały zawarte w katalogach typowych konstrukcji nawierzchni sztywnych (2), konstrukcji podatnych i półsztywnych nawierzchni ulic (4) i projekcie normy