Obiekty mostowe są eksploatowane w trudnych warunkach. Są narażone na różnorodne obciążenia i zmieniające się warunki środowiska naturalnego. Konstrukcje drogowych obiektów inżynierskich są często zaawansowanymi rozwiązaniami inżynierskimi, wymagają zaangażowania dużych sił i środków do ich realizacji. Ważne jest, aby te konstrukcje służyły wiele lat, nie powodowały problemów eksploatacyjnych i nie wymagały częstych napraw.
Powinny charakteryzować się wysoką trwałością, która zależy od rodzaju zastosowanych do budowy materiałów (kamienny, drewniany, stalowy, żelbetowy), rodzaju rozwiązań technicznych zastosowanych w projekcie (liczba przęseł, rodzaj konstrukcji pomostu, sposób podparcia przęsła itp.), jakości wykonawstwa, rodzaju oddziaływań na obiekt mostowy (rodzaj przeszkody, nad którą znajduje się most), sposobu jego użytkowania (natężenie ruchu, liczba pojazdów nienormatywnych przekraczających przeszkodę), nakładów, jakości, częstotliwości robót utrzymaniowych. Trwałością mierzoną (inaczej nazywaną okresem użytkowania lub żywotnością) nazywamy natomiast okres eksploatacji, podczas którego obiekt nie ulegnie uszkodzeniu poniżej minimalnego założonego dopuszczalnego stanu wynikającego ze stanu granicznego nośności lub stanu granicznego użytkowania. Zdatnością mostu nazywamy zdolność do przeprowadzenia ruchu nad przeszkodą. Stan techniczny mostu to zdatność, przy czym musi ona być mierzona i precyzyjnie określona. Europejska Instrukcja Zarządzania Mostami definiuje następujące rodzaje trwałości: funkcjonalną, ekonomiczną, strukturalną – związaną z cechami materiału konstrukcji oraz użytkowo-eksploatacyjną.
Według A. Jarominiaka żywotność głównych elementów konstrukcji mostu zawiera się w granicach 60–120 lat (rys. 1), przy czym czas ten zależy od rodzaju konstrukcji, rodzaju elementu mostu, otoczenia, w którym znajduje się obiekt mostowy (wpływ środowiska naturalnego, w którym znajduje się obiekt), jakości wykonanego obiektu, nakładów poniesionych na naprawy i przeglądy, obciążeń przenoszonych (natężenia ruchu) w trakcie jego użytkowania. Na schemacie (rys. 1) przedstawiono przykładowe okresy bezpiecznego użytkowania elementów mostów wykonanych z różnych materiałów.
W Polsce użytkowanych jest wiele mostów i wiaduktów wybudowanych w poprzednim stuleciu i ich wiek wskazuje, że okres bezpiecznego użytkowania został przekroczony. Jednak systematyczne, sumienne, fachowe przeglądy prowadzone według przemyślanej procedury mogą zapobiec zagrożeniom bezpieczeństwa i umożliwić wczesne wykrywanie uszkodzeń. Czynności związane z zarządzaniem obiektami mostowymi prowadzą do zapobiegania ich degradacji, zmniejszenia zużycia oraz istotnie redukują koszty utrzymania tych budowli.
Wymogi dotyczące utrzymania obiektów mostowych
Obowiązkiem każdego właściciela i zarządcy obiektu budowlanego jest utrzymanie i użytkowanie go zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywanie w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej – ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U.2012.1256). Prawo budowlane w art. 62 ust. 1 zobowiązuje właścicieli i zarządców obiektów budowlanych do okresowych kontroli:
- co najmniej raz w roku – sprawdzenia stanu technicznego elementów budowli, instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu, instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
- co najmniej raz na
[ . . . ]
Aby przeczytać artykuł w wersji elektronicznej, musisz posiadać opłaconą PRENUMERATĘ.
